T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
DİYARBAKIR / BİSMİL - Şefkat Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
EBE YARDIMCILIĞI
Ebe yardımcısı; sağlık meslek liselerinin ebe yardımcılığı programından mezun olup ebelerin nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenidir.
EBE YARDIMCISI GÖREV VE SORUMLULUKLARI
Ebe Yardımcısı; Ebelerin nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirtmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine, ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenidir.
Ana-çocuk sağlığı hizmetlerini yürüten, doğum öncesi, doğum, doğum sonrası hizmetleri veren, 0-6 yaş grubu çocuk beslenme aşıları yapan, aile planlaması, kişisel temizlik kuralları, ilkyardım, bulaşıcı ve sosyal hastalıklardan korunma - savaşla ilgili konularda bireye, aileye, topluma sağlık eğitimi veren, doğum, ölüm istatistik verileri toplayan, değerlendiren kamu kuruluşları ile gerekli iş birliğini sağlayan insani ve ahlaki davranışları ile örnek meslek mensubudur.
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Öğrenciler 9 uncu sınıfta bütün okullarda okutulan ortak dersleri;10 sınıftan itibaren alan seçerek, ortak derslerle birlikte sağlık hizmetleri alanı derslerini de görürler.
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim teorik ve pratik eğitimlerden oluşur. Öğrenciler eğitimleri süresince; Kadın hastalıkları ve Doğum Dersi, Ana ve Çocuk Sağlığı Hizmetleri ve Eğitimi, Çocuk Sağlığı ve hastalıkları bilgisi, Ruh Sağlığı, Ebelikte Yöntem, Aile Planlaması, İlkyardım, Anatomi ve Fizyoloji, Histoloji, Farmakoloji, Beslenmeye Giriş, Patoloji, Halk Sağlığı ve Ebeliği derslerini alırlar. Bu meslek derslerini : Hastane, Doğum Evi ve Ana - Çocuk Sağlığı Merkezlerinde uygulamalı olarak yaparlar.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ebe olmak isteyenlerin;
Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, insanlara yardım etmekten hoşlanan, Sorumluluk duygusu yüksek, çabuk ve doğru karar verebilen, temiz, dikkatli, titiz, tedbirli, tertipli, şefkatli, sevecen, bedence sağlıklı, dayanıklı ve soğukkanlı kimseler olmaları gerekir. Ebelik mesleği yalnızca bayanlara açık bir meslektir.
GÖREVLERİ
a)Doğurganlık sınırları içerisindeki kadınların üreme sağlığı konusunda kayıtlarının tutulmasına yardım eder.
b)Gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık eğitim programı ile anne-babalığa ve doğuma hazırlık programlarının uygulanmasına yardım eder.
c)Gebelik izlemleri süreci dâhil olmak üzere kadının muayeneye hazırlığını yapar.
ç)Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gebenin günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile ilgili gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olur.
d)Doğum sırasında gebenin doğum ağrısı ve doğum korkusuyla başa çıkmasına yardımcı olur.
e)Doğum sonrası dönemde; anneye bebek bakımı ve emzirme konusunda yardımcı olur, anne ve bebeğin genel sağlık durumunda fark ettiği değişiklikleri ebeye bildirir.
f)Kadının başka bir kliniğe ya da birime transferine yardım eder ve refakat eder.
g)Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde anne ve bebek sağlığını korumak ve geliştirmek için hizmet sunduğu gruba bilgi verir.
ğ)Aile planlaması hizmetlerinde, kadın ve yenidoğana ait tarama programlarının yürütülmesinde ebeye yardım eder.
h)Kullanılan malzemelerin temizliği, dezenfeksiyonu ve uygun şekilde saklanmasına yardım eder.
ı)Çalıştığı ünitenin kullanıma hazır bulundurulmasında görev alır.
i)Alınan kan, doku veya diğer örneklerin laboratuvara naklini sağlar
ÇALIŞMA ALANLARI VE İS BULMA OLANAKLARI
Ebe Yardımcıları; resmi veya özel hastanelerde, dispanser ve sağlık ocaklarında görev alabilirler. Çalışma ortamı genellikle temiz ve kapalıdır. Ebe Yardımcıları çalışırken hamile kadınlarla, bebeklerle, 0-6 yaş grubu çocuklarla, doktorlarla, uzman hekimlerle ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedir. Köylerde çalışan ebe yardımcıları hizmet verirken sık sık seyahat etmek durumundadırlar. Ebe yardımcısı görev yaptığı sağlık kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadır.
Ebe Yardımcısı Sağlık Bakanlığına, Sosyal Sigortalar Kurumu ve üniversitelere bağlı hastanelerle özel hastanelerde, doğumevlerinde ve aile planlaması merkezlerinde, aile hekimliği birimlerinde,doğum klinikleri ve dispanserlerde iş bulabilirler. Bu meslekte çalışma koşulları genelde ağır olmasına karşın, ülkenin her yerinde çalışma olanağı olduğundan iş bulma sorununun olmadığı söylenebilir. Ayrıca Ülkemizde kaba doğum hızı, bebek ölüm hızı, genel doğurganlık hızı ve anne ölüm oranlarının yüksek olması nedeniyle ebe gereksinimi oldukça yüksek düzeyde olup, halen görev yapmakta olan ebe sayısı ihtiyacı karşılayacak düzeyde oldukça uzaktır. O nedenle programdan mezun olacak ebelere talep fazladır.
EBE YARDIMCILIĞI MESLEĞİNDE İLERLEME
Sağlık meslek liselerinden mezun ebe yardımcıları üniversite sınavlarına girerek yüksek öğrenim yapabilirler. Yüksek öğrenim yapan ebeler ise isterlerse lisans eğitiminden sonra alanlarında master (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde kamu sektöründe çalışmaları halinde; yüksek öğretim programlarından mezun olanlar 8. derecenin 1. kademesinden, sağlık meslek liselerini bitirenler 12. derecenin 2. kademesinden maaş alırlar. Maaşlar kıdeme ve Özel hastane, poliklinik vb. yerlerde çalışanlar ise piyasa koşullarına göre zaman içerisinde hizmet süreleri, mesleki deneyim ve bilgilerine göre değişik oranlarda ücret almaktadırlar.
Üniversiteye girişlerde Ebe ve Hemşirelik bölümleri için ek puan verilmektedir. 2 yıllık meslek yüksekokulları için orta öğretim başarı puanı ile sınav geçiş hakları bulunmaktadır.
HEMŞİRE YARDIMCISI
Hemşire yardımcısı; sağlık meslek liselerinin hemşire yardımcılığı programından mezun olup hemşire nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenidir
Eğitimin Süresi ve İçeriği:
Sağlık Meslek Liselerinin Hemşireli Yardımcılığı Bölümünde 4.yıl süre ile eğitim verilmektedir. Mesleki Eğitimde; Genel Kültür Dersleri yanında Meslek Dersleri ve bunların Uygulamalı Dersleri (hastanelerde) verilmektedir. Öğrenciler 9 uncu sınıfta bütün okullarda okutulan ortak dersleri;10 sınıftan itibaren Sağlık Bilimleri Alanı'nda ortak derslerle birlikte
Sağlık Bilimleri alan derslerini teorik ve uygulamalı olarak görürler.11.Sınıftan itibaren Hemşire Yardımcılığı Dalı'na geçerek ilgili dalla ilgili mesleki teorik ve uygulamalı eğitim alırlar.
Çalışma Alanları ve İş Bulma İmkanları:
Anadolu Sağlık Meslek Liseleri'ni bitiren mezunlar Hemşire Yardımcısı olarak Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında, yataklı ve yataksız sağlık kuruluşları, Devlet Hastaneleri, Özel Hastaneler, Doğumevleri ve Üniversite Hastanelerinin Servis ve acil servislerinde çalışmaktadırlar. Bu bölümün iyi yetişmiş mezunları sahada kendilerine rahatlıkla iş bulabilmektedirler. Sağlık sektörünün öneminin artmasıyla, bu bölümün mezunlarının geleceği çok açık görülmektedir.
Üniversiteye girişlerde hemşirelik bölümleri için ayrıca ek puan verilmektedir. 2 yıllık meslek yüksekokulları için orta öğretim başarı puanı ile sınavsız geçiş hakları bulunmaktadır.
Görev Yerlerinde Yaptıkları İşler:
a) Hasta odasının düzenini ve temizliğinin yapılmasını sağlar.
b) Hastanın yatağını yapar.
c) Hasta güvenliğinin sağlanmasına yardım eder.
ç) Hastanın tedavi planında yer alan ve hemşirenin uygun gördüğü oral ilaçları hastaya verir.
d) Hastanın kişisel bakım ve temizliği ile ilgili gereksinimlerinin karşılanmasına yardım eder.
e) Hastanın deri bütünlüğünü gözlemleyerek hemşireye bilgi verir.
f) Hastaların muayene, tetkik ve tedavi için hazırlanmasına, tıbbi işlem öncesinde elbiselerinin değiştirilmesine ve işlem sonrasında giyinmesine yardım eder.
g) Yatak yarasını önlemeye yönelik koruyucu işlemlerde hemşireye yardım eder.
ğ) Hastanın günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesine yardım eder.
h) Yataktan kalkamayan veya kalkması uygun görülmeyen hastanın boşaltımına yardımcı olur, varsa boşaltımla ilgili sorunlarını hemşireye bildirir.
ı) Hastanın idrar torbasını boşaltır veya değiştirir.
Sağlık bakım teknisyeni; sağlık meslek liselerinin sağlık bakım teknisyenliği programından mezun olup en az tekniker düzeyindeki sağlık meslek mensuplarının nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık meslek mensubudur
Görevleri
Sağlık Bakanlığı, sayıları giderek artan iş garantili sağlık meslek liseleri için yeni bir düzenleme yaptı. Açılan meslek liselerinin yetiştireceği Acil Tıp Teknisyenleri 2023 yılında, bakanlığın ihtiyacı olan Acil Tıp Teknisyenleri sayısının 2 kat fazlası olacağı için bakanlık düğmeye basarak radikal kararlar aldı. Bu kapsamda, artık liseden mezun olan Acil Tıp Teknisyenleri ile lisans mezunu paramediklere kademelendirme farkı geldi.
Kademelendirme Farkı Nedir?
Alınan yeni karar çerçevesinde, sağlık meslek liselerine kayıt olan öğrencilere ATT yetkisi değil, 'sağlık bakım teknisyeni ' statüsü verildi. 4 yıllık lisans mezunlarına ise, 'Paramedik' statüsü verildi. Yani bu alanda kariyer yapmak isteyen bireyler aşağıdaki eğitim kademelerine göre kariyerlerini planlayabilecekler
Sağlık bakım teknisyenliği programından mezun olanlar; kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında "Sağlık bakım teknisyeni" unvanı ile çalışabilirler. Üniversiteye girişlerde Paramedik bölümleri için ayrıca ek puan verilmektedir. 2 yıllık meslek yüksek okulları için orta öğretim başarı puanı ile sınavsız geçiş hakları bulunmaktadır.
Sağlık Bakım Teknisyeni programına ortaokul TEOG sınavına göre, tercih ve yerleştirme sistemiyle doğrudan öğrenci alınır.
Öğrenciler 9 uncu sınıfta bütün okullarda okutulan ortak dersleri;10 sınıftan itibaren alan seçerek, ortak derslerle birlikte sağlık bakım teknisyeni alan derslerini teorik ve uygulamalı olarak görürler.
Sağlık bakım teknisyeni yardımcılığın programından mezun olanlar; kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında "SAĞLIK BAKIM TEKNİSYENİ" unvanı ile çalışırlar. Üniversiteye girişlerde alanındaki bölümler için ek puan verilmektedir.2 yıllık meslek yüksekokulları için orta öğretim başarı puanı ile sınav geçiş hakları bulunmaktadır.
İSTİHDAM ALANLARI
Sağlık Bakanlığına bağlı kamu ve özel yataklı / yataksız sağlık kurum ve kuruluşları, Başbakanlık Sosyal Yardım ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı yataklı/ yataksız sağlık kurum ve kuruluşları, Yükseköğretime bağlı yataklı / yataksız sağlık kurum ve kuruluşlarıdır.
GÖREVLERİ
